Demokrata Tim Walz i republikanin JD Vance zmierzyli się we wtorek wieczorem w Nowym Jorku podczas jedynej debaty wiceprezydentów, której gospodarzem była CBS News.
Reuters przeanalizował 12 oświadczeń złożonych przez dwóch kandydatów na kandydata.
Choć agencja Reuters monitorowała całą debatę, w ramach weryfikacji faktów nie uwzględniono wszystkich stwierdzeń. Koncentruje się na tematach i narracjach, które są częścią szerszego dyskursu publicznego i można je ocenić na podstawie wiarygodnych dowodów.
OŚWIADCZENIA WALZA
PRAWO
Walz powiedział, że Stany Zjednoczone produkują więcej gazu ziemnego i więcej ropy niż kiedykolwiek wcześniej. (Sygnatura czasowa, 21:15 czasu wschodniego)
CO WIEMY
Jest to w większości prawda. W marcu 2024 r. rządowa Administracja Informacji o Energii podała w swoim komunikacie, że Stany Zjednoczone wyprodukowały „więcej ropy naftowej niż jakikolwiek inny kraj w jakimkolwiek czasie” szósty rok z rzędu. W raporcie dodano, że jest mało prawdopodobne, aby rekord za rok 2023 został pobity przez inny kraj w „najbliższej perspektywie”, ponieważ żaden z nich nie ma zdolności produkcyjnej na poziomie 13,0 mln baryłek dziennie. W tym roku w USA wydobywano średnio 12,9 miliona baryłek dziennie.
Miesięczna produkcja suchego gazu ziemnego w USA osiągnęła rekordowy poziom w grudniu 2023 r. i stale rosła przez większą część ostatniej dekady. Prognozuje się jednak spadek produkcji w 2024 r., co oznaczałoby pierwszy spadek produkcji od 2020 r.
PRAWO
„Donald Trump nie płacił żadnego podatku federalnego przez 10 z ostatnich 15 lat i przez ostatni rok jako prezydent”. (21:35)
CO WIEMY
W większości przypadków jest to prawdą, co wynika z dostępnych informacji. W 2020 roku New York Times podał, na podstawie analizy danych zeznania podatkowego z 2017 roku, że Trump nie płacił podatku dochodowego przez 10 z poprzednich 15 lat. Stało się tak „głównie dlatego, że według dziennika stracił znacznie więcej pieniędzy, niż zarobił” – podaje „Los Angeles Times”. Gazeta dodała, że Trump rzeczywiście zapłacił 750 dolarów w roku, w którym wygrał wybory w 2020 r., a także podczas pierwszego roku urzędowania w Białym Domu. Trump odrzucił ten raport jako „fałszywą wiadomość”.
W 2022 r. Komisja Izby Reprezentantów Stanów Zjednoczonych opublikowała zeznania podatkowe Trumpa za lata 2015–2020, z których wynika, że Trump nie płacił podatku dochodowego przez ostatni pełny rok swojej prezydentury. „Z dokumentów wynika, że Trump i jego żona Melania płacili jakąś formę podatku przez wszystkie cztery lata, ale w ciągu kilku lat byli w stanie zminimalizować podatek dochodowy, ponieważ dochody z przedsiębiorstw Trumpa zostały z nawiązką zrekompensowane odliczeniami i stratami” – podaje Reuters. .
PRAWO
Ulga podatkowa na dzieci w Minnesocie „zmniejsza ubóstwo dzieci o jedną trzecią”. (21:30)
CO WIEMY
To nie jest znane. Na podstawie analizy przeprowadzonej przez Centrum ds. Ubóstwa i Polityki Społecznej Uniwersytetu Columbia przewiduje się, że program ulg podatkowych na dzieci na rok 2023 dla rodzin o niskich i średnich dochodach zmniejszy ubóstwo dzieci w Minnesocie o jedną trzecią.
Nie opublikowano żadnego raportu sprawdzającego, czy program ulg podatkowych na dzieci rzeczywiście spowodował zmniejszenie o jedną trzecią ubóstwa dzieci w stanie.
W komunikacie prasowym gubernatora z sierpnia 2024 r. odnotowano dane stanowego Departamentu Skarbów, z których wynika, że w latach 2023–2024 program „wpłacił ponad 545 milionów dolarów do budżetów ponad 215 000 rodzin w Minnesocie”.
PRAWO
Minnesota zajmuje pierwsze miejsce w służbie zdrowia (21:46)
CO WIEMY
To zależy od tego, kogo zapytasz. To prawda, na podstawie danych opublikowanych w lipcu 2024 r. przez serwis informacji finansowych WalletHub, którego Walz cytował już jako gubernatora Minnesoty.
W rankingu Minnesota znalazła się stan z najlepszym systemem opieki zdrowotnej zapewniającym niskie koszty opieki zdrowotnej, dużą liczbą dogodnych przychodni w przeliczeniu na mieszkańca, wysokiej jakości systemem szpitali publicznych i krótkim czasem oczekiwania na izby przyjęć.
Minnesota również znalazła się na szczycie listy w analizie Forbesa, ale inne rankingi oparte na różnych metodologiach oceniają te stany w różny sposób.
PRAWOCO WIEMY
Dotyczy to głównie pewnych okresów w ciągu ostatnich 1,5 roku. Dane amerykańskiego Biura Statystyk Pracy dotyczące 12-miesięcznej procentowej zmiany wskaźnika cen towarów i usług konsumenckich, który mierzy inflację w obszarach metropolitalnych, wykazały, że w maju i lipcu 2023 r. na obszarze Minneapolis-Saint Paul odnotowano najniższą stopę inflacji w kraju, i ponownie w marcu 2024 r.
PRAWO
Walz powiedział, że Trump stworzył największy deficyt handlowy w historii Ameryki z Chinami. (21:34 czasu wschodniego)
CO WIEMY
To prawda. Deficyt handlowy USA z Chinami osiągnął rekordowy poziom podczas drugiego roku prezydentury Trumpa w Białym Domu. Jak wynika z raportu Departamentu Handlu z 2019 r., luka handlowa wzrosła o 11,6% do 419,2 mld dolarów w 2018 r. w porównaniu z poprzednim rekordem wynoszącym 375,5 mld dolarów w 2017 r.
W 2018 r. za czasów Trumpa Stany Zjednoczone nałożyły cła na towary importowane z Chin o wartości 250 miliardów dolarów, a Pekin wziął odwet, nakładając cła na amerykańskie produkty o wartości 110 miliardów dolarów, w tym soję i inne towary.
OŚWIADCZENIA VANCE’A
PRAWO
Vance powiedział, że Iran „otrzymał ponad 100 miliardów dolarów w postaci niezamrożonych aktywów dzięki administracji Kamali Harris”. (znacznik czasu 21:06)
CO WIEMY
To jest mieszane. W sierpniu 2023 r. prezydent USA Joe Biden zatwierdził umowę o wymianie więźniów między Stanami Zjednoczonymi a Iranem, która obejmowała odblokowanie irańskich funduszy o wartości 6 miliardów dolarów zamrożonych w Korei Południowej.
Po tym, jak wspierana przez Iran grupa palestyńska Hamas zaatakowała Izrael w dniu 7 października 2023 r., Stany Zjednoczone oświadczyły pięć dni później, że Iran w najbliższym czasie nie uzyska dostępu do funduszy zdeponowanych w katarskim banku i że Waszyngton zachował prawo do zamrożenia fundusze.
Niezależnie od tego Biden zabiegał już wcześniej o wznowienie porozumienia nuklearnego z Iranem z 2015 r., które zostało porzucone przez Donalda Trumpa. Rozmowy utknęły w martwym punkcie we wrześniu 2022 r.
W 2015 roku urzędnicy amerykańscy oświadczyli, że jeśli zostanie wdrożona, umowa zapewni Iranowi dostęp do zamrożonych aktywów o wartości 100 miliardów dolarów. Były premier Izraela Yair Lapid powiedział w 2022 r., że umowa zapewni Teheranowi 100 miliardów dolarów rocznie na destabilizację Bliskiego Wschodu, ale nie podał szczegółów obliczeń.
PRAWO
„Kiedy ostatni raz amerykański prezydent nie wybuchł większego konfliktu? Jedyną odpowiedzią jest okres czterech lat prezydentury Donalda Trumpa” – powiedział Vance. (21:10)
CO WIEMY
To wymaga więcej kontekstu. Trump dołącza do innych prezydentów, takich jak Barack Obama, Bill Clinton, Ronald Reagan, Jimmy Carter, Gerald Ford, Richard Nixon, John F. Kennedy i Dwight D. Eisenhower, którzy od 1945 roku oficjalnie nie wciągają Stanów Zjednoczonych w nową wojnę.
Prezydentura Trumpa wiązała się jednak z działaniami wojennymi i ryzykiem nowych wojen. Trump zarządził w 2020 r. atak dronem, w wyniku którego zginął irański generał Qassem Soleimani, a w 2017 r. przeprowadził atak na bazę armii syryjskiej, co oznaczało eskalację roli armii amerykańskiej w Syrii.
Były prezydent powiedział także w 2017 roku podczas przemówienia przed Zgromadzeniem Ogólnym ONZ, że „całkowicie zniszczy” Koreę Północną.
PRAWO
Vance powiedział, że Stany Zjednoczone są „najczystszą gospodarką na całym świecie”. (21:12)
CO WIEMY
To jest fałszywe. Według raportu unijnej bazy danych o emisjach na potrzeby globalnych badań atmosferycznych 2024 w zeszłym roku Stany Zjednoczone zajęły drugie miejsce po Chinach pod względem wielkości emisji gazów cieplarnianych na świecie.
Stany Zjednoczone odpowiadały za 11,25% światowej emisji gazów cieplarnianych, podczas gdy Chiny odpowiadały za 30,1%.
Na mieszkańca emisja gazów cieplarnianych w 2023 r. w USA wyniosła 17,61 ton ekwiwalentu CO2, czyli więcej niż w Chinach 11,11, Wielkiej Brytanii 5,55 i Meksyku 5,15, ale mniej niż 19,39 w Kanadzie i 18,66 w Rosji.
W raporcie Światowego Forum Ekonomicznego z 2024 r. na temat globalnego wskaźnika średniej transformacji energetycznej – miary wyników i gotowości do przejścia na czystą energię, Stany Zjednoczone zajęły 19. miejsce. Na szczycie listy znajduje się Szwecja, a za nią plasują się Dania, Finlandia, Szwajcaria i Francja.
Według tegorocznego Environmental Performance Index – projektu uniwersytetów Yale i Columbia, który ocenia kraje na podstawie takich wskaźników, jak łagodzenie zmiany klimatu, zanieczyszczenie powietrza, wylesianie i ochrona różnorodności biologicznej – rankingi plasują Estonię na pierwszym miejscu, za Luksemburgiem i Niemcami. Stany Zjednoczone zajmują 34. miejsce.
PRAWO
Omawiając sposoby rozwiązania problemu emisji gazów cieplarnianych, Vance powiedział, że polityka Kamali Harris doprowadziła do „większej produkcji energii w Chinach i większej produkcji za granicą” (21:13)
CO WIEMY
Vance może mieć na myśli ustawę o redukcji inflacji na rok 2022, która zapewnia zachęty do zwiększania krajowej produkcji energii i inwestycji produkcyjnych, w tym wsparcie dla miejsc pracy związanych z czystą energią oraz sprzedaż nowych i używanych pojazdów elektrycznych.
Jest jeszcze zbyt wcześnie, aby określić wpływ IRA na amerykański sektor produkcyjny, ale niektóre badania wykazały, że przyniosła ona korzyści krajowej produkcji czystej energii.
IRA zapewnia miliardy dolarów ulg podatkowych, aby pomóc konsumentom w zakupie pojazdów elektrycznych, a firmom w produkcji energii odnawialnej w ramach planu administracji Bidena mającego na celu dekarbonizację amerykańskiego sektora energetycznego. Chiny, które dominują w światowym łańcuchu dostaw akumulatorów, znajdują się wśród czterech krajów wyłączonych z dotacji dostępnej dla firm chcących inwestować w amerykański łańcuch dostaw pojazdów elektrycznych.
Od tego czasu Chiny zwróciły się do Światowej Organizacji Handlu o powołanie panelu, który miałby pomóc w rozstrzygnięciu sporu dotyczącego tego, co określają jako „dyskryminacyjne subsydia”.
Kolejnym obszarem globalnego łańcucha dostaw, w którym dominują Chiny, jest produkcja paneli słonecznych. Niektóre wspierane przez Chiny firmy posiadające fabryki w USA domagają się dotacji na produkcję czystej energii w ramach IRA, a ponadpartyjna grupa amerykańskich prawodawców przedstawiła w lipcu projekt ustawy, który uniemożliwiałby im ubieganie się o dotacje dla ich amerykańskich fabryk.
PRAWO
Vance powiedział, że polityka gospodarcza Donalda Trumpa zapewniła najwyższą pensję na rękę w ciągu pokolenia. (21:33)
CO WIEMY
To prawda. Średni dochód gospodarstwa domowego w USA osiągnął rekordowy poziom 68 703 dolarów za rządów Trumpa w 2019 r., co oznacza wzrost o 6,8% w porównaniu z 2018 r. – najwyższy poziom odnotowany w tym kraju od czasu, gdy Biuro Spisu Ludności USA zaczęło monitorować dane w 1967 r.
Rada Doradców Ekonomicznych Białego Domu stwierdziła wówczas, że wzrost liczby pracowników w kraju powoduje wzrost dochodów. „W pewnym momencie 2019 r. o 2,2 mln więcej osób pracowało w porównaniu z 2018 r., a o 1,2 mln więcej osób pracowało w pełnym wymiarze godzin przez cały rok” – dodała rada.
PRAWO
„Zdecydowana większość, blisko 90% w niektórych statystykach, które widziałem, przemocy z użyciem broni w tym kraju ma miejsce przy użyciu nielegalnie zdobytej broni palnej”. (22:00)
CO WIEMY
To wprowadza w błąd. Według badań finansowanych przez Narodowy Instytut Sprawiedliwości, w większości publicznych masowych strzelanin – strzelanin, w których zginęły co najmniej cztery osoby – w latach 1966–2019 użyto legalnie zdobytej broni krótkiej.
Dane wykazały, że „77% osób, które brały udział w masowych strzelaninach, przynajmniej część broni zakupiło legalnie” – czytamy w artykule z badania z 2021 r., podczas gdy 13% masowych strzelanin dotyczyło broni palnej zakupionej nielegalnie.
W raporcie zauważono również, że ponad 80% osób biorących udział w strzelaninach w szkole K-12 ukradło broń członkom rodziny.
Według raportu Biura ds. Alkoholu w latach 2017–2021 ponad 1,4 miliona sztuk broni przestępczej pochodziło od znanego nabywcy posiadającego federalne pozwolenie na broń, z czego 99% zakupiono od sprzedawcy, lombardu lub producenta. , tytoń, broń palna i materiały wybuchowe.
Jednakże ta broń przestępcza „może kilkakrotnie przechodzić z rąk do rąk po pierwszej sprzedaży detalicznej, a niektóre z tych transakcji mogą stanowić kradzież lub naruszać jeden lub więcej przepisów dotyczących handlu bronią palną” – dodaje raport.
(Z wyjątkiem nagłówka, ta historia nie została zredagowana przez personel NDTV i została opublikowana z kanału konsorcjalnego.)
